10. sınıf passive voice (edilgen cümle) konu anlatımı

Active – Passive Voice Sentence Structures ( Etken ve Edilgen Cümlelerin Yapısı)

Öncelikle İnglizce’de cümle yapısının sıralamasına bu konuyu iyice anlayabilmek için dikkat etmeliyiz. Cümle yapısı etken cümlelerde aşağıdaki şekildedir;

Active yani etken cümleler, cümlede eylemi yapan kişinin belirgin olduğu; yani öznelerin olduğu cümlelerdir.

Passive yani edilgen cümle oluşturabilmek için cümlede geçen nesne cümlenin başına alır ve özne konumunda kullanılır Türkçe dil bilgisi yapısına göre edilgen cümlelerde geçen öznelere sözde özne deriz yani eylemi asıl yapan değil eylemden etkilenen nesne sözde özne konumuna geçmektedir. Bir cümlede nesneyi bulmak için fiile Neyi? Neye? Kimi? Kime? sorularını sorabiliriz. Yukarıda verdiğimiz etken yani active cümlenin edilgen yani passive hali aşağıdaki gibidir;

• All the cars are washed every day. (Bütün arabalar her gün yıkanır)

Bir edilgen cümlede yani passive yapıdaki cümlede asıl fiili yapan kişiyi göstermek istiyorsak “by” kullanmak zorundayız. Yukarıdaki örnekteki cümlemizde asıl fiili yapan şahıs Jason’dır. Edilgen (passive) cümlede özneyi o hale şu şekilde göstermeliyiz;

• All the cars are washed by Jason every day.

Bu örnekteki cümlenin yapısı SIMPLE PRESENT TENSE, geniş zamanda geçmektedir.

Geniş zamanın cümle içerisindeki yapısı olumlu cümlelerde I, you, we, they öznelerinde yalın fiil; he, she, it öznelerinde –s takılı fiil olumsuz cümlelerde I, you, we, they öznelerinde don’t + fiil; he, she, it öznelerinde doesn’t +  fiil şeklindedir.

Geniş zaman yapısındaki bir active (etken) bir cümleyi passive (edilgen) bir cümleye çevirmek istiyorsak passive cümle yapısı şu şekilde olmalıdır;

Present Simple Tense Passive Voice :  am / is / are   +   V3

Nesnelerin tekil veya çoğul olma durumlarına göre ya da "ben" kişi zamirinin kullanımına göre passive cümle yapısında fiilin üçüncü hali kullanılmadan önce am / is / are getirilmelidir.

ÖRNEKLER

• My mother washes the dishes.  (Annem bulaşıkları yıkar.) Active – Etken
  The dishes are washed (by my mother) Bulaşıklar (annem tarafından) yıkanır. Passive –Edilgen
• They visit me every summer. (Onlar her yaz beni ziyaret eder.) Active - Etken
  I am visited by them every summer. ( Onlar tarafından her yaz ziyaret edilirim. ) Passive –Edilgen
• The kid draws a picture every week. (Çocuk her hafta bir resim çizer.) Active – Etken
  A Picture is drawn by the kid every week. (Her hafta çocuk tarafından bir resim çizilir.) Passive –Edilgen

Edilgen cümlelerde asıl fiili yapanı by ile gösterebileceğimizi belirttik ama her cümlede vermek zorunlu değildir. Özellikle belirli olan, tek bir kişinin vurgulandığı ya da özel isimlerin geçtiği cümlelerde edilgen yapıda by ile asıl fiili gerçekleştiren kişileri vurgulamak önemlidir.

Edilgen yapıların SIMPLE PAST geçmiş zamanda kullanılması için geçmiş zamanın yapısını hatırlayalım;

To be‘nin Simple Past da kullanımı :

am / is   =>   was, are   =>   were

am not / isn’t   =>   wasn’t, aren’t   =>   weren’t

Olumlu cümlelerde geçmiş zamanda fiilin ikinci hali kullanılır (V2). Fiilin ikinci hali regular (-ed) , irregular olarak ikiye ayrılır.

Geçmiş zamanda olumsuz cümlelerde didn’t + V1 kullanılır. Verilen örneklerle geçmiş zaman yapısında edilgen – passive cümlelerin nasıl oluşturulduğunu inceleyelim;

ÖRNEKLER

• Graham Bell invented the telephone. (Graham Bell telefonu icat etmiştir.) Active - etken
  The telephone was invented by Graham Bell. (Telefon Graham Bell tarafından icat edilmiştir.) (was V3) Passive- Edilgen
• I didn’t find the book. (Kitabı bulamadım.) Active – Etken
  The book wasn’t found. (kitap bulunmadı.) (wasn’t found) Passive-Edilgen
• Marla watered the flowers yesterday. (Marla dün çiçekleri suladı.) Active – Etken – Çiçekler çoğul o yüzden “were”
  The flowers were watered yesterday. (Dün çiçekler sulandı.) Passive – edilgen
• She didn’t break the glasses.  ( O bardakları kırmadı. ) Active – Etken
  The glasses weren’t broken. (Bardaklar kırılmadı. ) Passive – edilgen
• George broke the vase last week. (George geçen hafta vazoyu kırdı.) Active – Etken
  The vase was broken last week. (Vazo geçen hafta kırıldı.) Passive – edilgen